Oscar’a aday olan en iyi 15 aksiyon filmi

Akademi, aksiyon filmlerini pek sevmez ama bu yıl en iyi film dalındaki 10 Oscar adayı arasında türün üç örneği birden var. Biz de bu vesileyle en iyi film Oscar’ına aday gösterilmiş aksiyonlar arasından bir seçki oluşturduk. Habertürk film eleştirmeni Mehmet Açar’ın yazısı.

VATAN KURTARAN ASLAN (1938)
(The Adventures of Robin Hood)

Tarihi serüven filmlerine yeni bir hava getirdi. Aksiyon duygusuyla sonraki birçok filme örnek oldu. Özellikle Robin Hood rolündeki Errol Flynn’in akrobatik kılıç dövüşleri, film endüstrisi için ilham vericiydi. Kral Arslan Yürekli Richard’ın Haçlı Seferleri için İngiltere’yi terk ettiği dönemde Prens John’un zulmüne karşı direnen Robin Hood’un serüvenlerini anlatan film, gösterime girdiğinde çok olumlu eleştiriler aldı. Michael Curtiz’in yönettiği film, bugün bir aksiyon sineması klasiği olarak kabul ediliyor. 4 dalda aday olduğu Oscar’larda müzik, kurgu ve sanat yönetimi dallarında ödül kazandı.

KANUNUN KUVVETİ (1971)
(The French Connection)

Robin Moore’un 1969’da yayımlanan romanından uyarlanan film, Gene Hackman ve Roy Scheider’ın canlandırdığı New York’lu iki narkotik polisinin Fransa bağlantılı bir uyuşturucu çetesini çökertmeye çalışmalarını anlatır. Gerçek olaylardan esinlenen hikâye, yönetmen William Friedkin tarafından gerçekçi bir tarzla sinemaya uyarlanır. 44’ncü Akademi Ödülleri’ne 8 dalda aday olan ‘Kanunun Kuvveti’, film, yönetmen, uyarlama senaryo, erkek oyuncu (Hackman), yardımcı erkek oyuncu (Scheider) ve kurgu dallarında Oscar kazanır. Kalabalık caddelerde hızla ilerleyen otomobilin üst yoldan giden banliyö trenini yakalamaya çalışması, kendi döneminin en iyi otomobil takip sahnelerinden biridir. Friedkin’in babadan kalma eski usul özel efektlerle çektiği sahne, yeni kuşaklara ne ifade eder kestirmek zor ama o yıllarda seyircilerin nefesini keser.

YILDIZ SAVAŞLARI (1977)
(Star Wars)

Efsanenin başladığı film, bizi hikâyenin içine hızla çekerek “çok uzak bir galaksi”de, yönetmen George Lucas’ın hayal dünyasında yolculuğa çıkarır. Her şey hem çok yeni hem de çok tanıdıktır… Kökleri 1930’lu yıllara kadar giden uzay operaları, westernleri hatırlatan sahnelerle buluşur. Her şey bir yana, popüler kültür tarihine adını yazan karakterlerle tanışırız: İsyancı Prenses Leia, bir komedi ikilisini andıran R2-D2 ve C-3PO, hemen özdeşleştiğimiz ‘adamımız’ Luke Skywalker, bilge Obi-Wan, serseri ama iyi kalpli Han Solo ve kankası Chewbecca… Ölüm Yıldızı’nı yok etmek için dar alanlarda uçan pilotların çağdaş aksiyon sinemasına esin kaynağı olduğunu belirtelim. 6 Oscar birden kazanmıştı.

KUTSAL HAZİNE AVCILARI (1981)
(Raiders of the Lost Ark)

Harrison Ford’un canlandırdığı Amerikalı arkeolog Indiana Jones, 1936 yılında geçen filmde Nazilerin peşine düştüğü eski çağlardan kalma bir sandığı herkesten önce bulup ABD’ye getirmeye çalışır. George Lucas’ın Philip Kaufman’la birlikte yazdığı hikâyeyi Lawrence Kasdan senaryolaştırmış, yönetmenliğini Steven Spielberg yapmıştı. ‘Kutsal Hazine Avcıları’ ile Spielberg, eski seriyal maceraları yeniden canlandırmış, çağdaş aksiyon sinemasının hızını, ruhunu ve ironisini önceden şekillendirmişti. Mizah duygusuyla aksiyondan beslenen saf eğlencenin güzelliğini taşıyan film, 8 dalda Oscar’a aday olmuş; sanat yönetimi, ses, kurgu ve özel efekt kategorilerinde ödül kazanmıştı.

KAÇAK (1993)
(The Fugitive)

Chicago’lu tanınmış cerrah Dr. Richard Kimble (Harrison Ford), takma kollu bir adam tarafından öldürülen eşinin yasını dahi tutamadan polis tarafından cinayetin faili olarak yakalanır. Bütün deliller aleyhinedir ve takma kollu adamın varlığına kendisi dışında kimse inanmaz. Kimble, tesadüf eseri kaçma fırsatı bulduğunda eşinin katilini bulmak için harekete geçer… Fazla zamanı yoktur ve daha kötüsü, tilki gibi kurnaz Samuel Gerard (Tommy Lee Jones) adında federal memurun liderliğinde bir sürü insan onu aramaktadır. Dr. Kimble, bütün bu süreçte doktorluğunu kendisi için bir avantaja çevirirken ettiği Hipokrat Yemini’ne sadık kalarak hayat kurtarmak için elinden geleni de yapar… Andrew Davis’in yönettiği, saat gibi tıkır tıkır işleyen bu aksiyon gerilim, 1970’li yıllarda TRT ekranlarında da gösterilen aynı adlı diziden sinemaya uyarlandı. 7 dalda Oscar adayıydı. Sadece yardımcı erkek oyuncu kategorisinde Tommy Lee Jones’a ödül getirdi.